Çankırı’da Yeni Gün
ÇAKÜ, “Covid 19 Salgında Yeni Dalga Endişesi, Çankırı İli Özelinde Artış Sebepleri ve Çözüm Önerileri” isimli rehber kitapçığı yayınladı.
Çankırı Karatekin Üniversitesi tarafından konu ile ilgili yapılan açıklamada, “Çankırı Karatekin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyeleri Dr. Öğr. Üyesi Müge Fırat ve Dr. Öğr. Üyesi Banu Çiçek Yücesan tarafından hazırlanan “Covid 19 Salgında Yeni Dalga Endişesi, Çankırı İli Özelinde Artış Sebepleri ve Çözüm Önerileri” rehber kitapçığı çıktı.
Rehber Kitapçık hakkında bilgi veren Çankırı Karatekin Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hasan Ayrancı, vaka sayılarının yeniden artış gösterdiği günümüzde Üniversite olarak yine çok kapsamlı ve faydalı bir çalışma yaptıklarının altını çizdi.
Rektör Ayrancı, “Bildiğiniz gibi Salgının başından beri yaptığımız video bilgilendirmeleri, maske, siperlik, şeffaf maske üretimi ve dağıtımı, ‘Covid 19 Pandemisi Evde İzolasyon Döneminde Sağlığın Yönetimi Rehberi’ gibi çalışmalarla bu süreçte önemli bir rol üstlendik. Bu çalışma da ilimiz özeli için salgının yayılma sebepleri ve çözüm önerilerini içeren bilimsel temelli çok önemli bir projeksiyon var. Kitapçığın, Covid 19 pandemi sürecinde evde izolasyon sırasında yapılması gerekenlerle ilgili önemli bir pratik boşluğu dolduracağı inancındayım. Bu nedenle hazırlanan bu kitabın, pandemi sürecinin sağlıkla atlatılmasına katkı sunacağına kanaatim tamdır. Vaka sayılarının arttığı bu dönemin sağlıklı yönetilmesi için çok hızlı bir şekilde hazırlanarak elektronik ortamda toplum sağlığı hizmetine bir rehber kitap sunan ilk Üniversite olduk. Kitapta bilgi ve deneyimlerini paylaşarak sürecin en az hasar ile atlatılmasına katkıda bulunan, emeği geçen tüm hocalarımıza teşekkür ediyorum. Bu kitapçığı Valiliğimize arz ettik. Tüm ailelerin doğru bilgilendirilmesi bizim için birinci hedefimizdir” dedi.
Rehber Kitapçıkta, tüm dünya ve Türkiye’de pandemi sürecinin devam ettiği ve önlemlere hassasiyetle uyulması gerekliliği üzerinde durulmaktadır. Bu kapsamda pandemi ile mücadelede en etkin yollardan biri olarak, ulusal otoritenin belirleyeceği kurallar dizisinin yerelde kültür, insan ilişkileri, sosyal etkinlikler gibi özellikleri dikkate alınarak yerel otoritenin karar mekanizmasında etkin rol alması sağlanması gerektiğinin altı çizilmiştir. Ayrıca, aşılama programlarının, merkezi planlamadan daha çok yerelin demografik verilerine ve önceliklerine göre planlanması ve kontrollü şekilde yönetilmesi gerekmektedir.
Kitapçıkta; “Covıd-19 hastalığının etkeni, temel bulaşıcılık değeri, SARS-CoV-2 ve Mutasyonlar, SARS-CoV-2 endişe verici varyantları, ülkemize giriş yapmış olan Covıd-19 varyantları, Çankırı İli ve Covıd-19 varyantları” başlıkları altında çok önemli araştırmalara yer verildi.
Kitapçığın son bölümünde, “Çankırı İli Özelinde Artış Sebepleri ve Çözüm Önerileri” başlığında yapılan değerlendirmeye göre;
Çankırı ili için bu ani artışın sebepleri; yeni mutant/varyant virüsün daha hızlı bulaşarak daha az miktarda virüsle kişiden kişiye hastalığın bulaşmasının kolaylaşması olarak gösterilmektedir. Diğer yandan, insanımız aylardır hastalık kapsamında uygulanmakta olan kısıtlamalar sonucu psikolojik, sosyal ve ekonomik anlamda bunalmıştır. Bu nedenle, vatandaşlarımızın insan hareketliliğini azaltan hafta sonu kısıtlamalarının kaldırılması dâhil Yeni Kontrollü Normalleşme Sürecini bir rahatlama dönemi olarak algılaması sorunu bulunmaktadır. Süre açısından bakılacak olursa, 6-12 Mart tarihleri arasında pozitif vakalarla temasın çok fazla artması sonucu, virüsün inkübasyon süresi ile de tutarlı olacak şekilde 4 hafta içinde pozitif vakalarda %646 kat artış olduğu görülmüştür. Bulaşma hızı yaklaşık 1,5 kat daha fazla (havaya çıkan virüs partiküllerin ulaşması daha kolay ve az miktarda bulaşmasıyla hastalık oluşturması için yeterli) olan yeni varyantların Ülkemizde de artışa geçtiği şu son süreçte;
Öncelikle sabrı ve tedbiri elden bırakmadan:
1- Vatandaşların normalleşme süreci çerçevesinde maske, mesafe ve hijyen kurallarına yeterince uymaması, sorunlardan biri olarak karşımızda durmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığı bu kurallar üzerinde önemle durmaktadır. Normalleşme sürecine gidiş olması, pandeminin atlatıldığı anlamına gelmemektedir. Vatandaşların bu konu ile ilgili bilgi birikimlerini yenilemek gerekmektedir. Bu amaçla hatırlatmalar ve eğitimler düzenlenmelidir.
2- Kırsal hayatın aktif bir şekilde devam ettiği ilimizde, yeni normalleşme süreciyle birlikte toplanmaların artışı bakımından kurallara uyulmasında sorunlara neden olmuştur.
3- Sömestr döneminde yapılmış olan seyahatler ile farklı bölge veya illere yapılan seyahatler bu ile gelen vaka sayısını da artırmıştır.
4- Aşılamanın başlamasıyla birlikte, ilimizde halkının yaşlılar aşılanınca bu salgın son bulabilecekmiş gibi bir intibaya kapılması söz konusu olmuştur. Oysa, bu dönemde zaten yaşlı kesim kendini olabildiğince muhafaza etmiş ve hastalığın yayılmasının önüne geçmeye çalışmıştır.
5- Şehirlerarası gidiş gelişlerin fazla olması nedeniyle ve okul tatilinin bu döneme denk gelmesi vaka sayısının artışına neden olmuştur. Göç veren bir il olan Çankırı ilimize gidiş gelişlerin de kontrollü olması gerekmektedir.
6- Çankırı ili ve özellikle ilçelerinde toplu halde ve kalabalık yerlerde bulunmamak veya bu tür toplantıları engellemek de bu pandeminin yayılmasını önleyecektir.
7- Bu ilimiz genelinde, aile içi bulaşların çok fazla olduğu görülmektedir. Bu bağlamda nişan, düğün, kına merasimlerinin bir yıldan fazla bir zamandır yapılamıyor olması vatandaşların artık bu tür merasimleri gündemlerine alarak gerçekleştirmeye başlamasına neden olmuştur. Bu durum da bulaş hızını artmıştır. Törenlerle ilgili önlemlerin alınması zaruridir.
8- Çankırı ili ve ilçelerinde cenaze ve taziye evleri konusunda önlemlerin aksatılması yayılama sebep olmaktadır. Ayrıca ailelerin bir araya gelmesi, komşu ve akraba ziyaretleri de bu durumun içindedir. Bunların önlenmesi gerekmektedir.
9- İllere ait çok sayıda test yapılabilir olması, hastalığı taşıyan veya yayan insanların tespitini kolaylaştıracaktır. Bu nedenle test sayılarının artırılarak, aşılama çalışmalara hız verilmesi pandeminin yayılımını azaltacaktır.
10- Yaklaşmakta olan Ramazan döneminin Anadolu’da geleneksel olarak bir araya gelme ve toplanma için fırsat kabul edilebileceği göz önüne alınarak, bu döneme mahsus önlemlerin artırılması gerekliliği de önem arz etmektedir.
11- Çankırı ilinin Karadeniz, İç Anadolu ve Marmara bölgelerinin geçiş güzergâhında olmasının son dönemdeki artışa sebep olabileceği düşünülmektedir.
12- Karadeniz bölgesinde Varyant virüs sıklığının artmış olmasının, Çankırı ilini de etkileyebileceği üzerinde durulmalıdır.
13- Zorunlu olmadıkça evden çıkmamak, daha az insanla temas vurgusu sağlanmalıdır.
14- Okula giden çocuklara pandemi sürecinde kurallara uymanın, özellikle maskelerini doğru takmanın öneminin sık sık anlatılması ve hatırlatılması,
15- Ortamlarda bir arada bulunma süresinin kısaltılarak çift maske takılması, herşeyden önemlisi bulunduğumuz ortamın sürekli doğal havalandırma yapılması, bu meyanda kapı ve pencerelerin mümkün olduğunca açık tutulması gerekmektedir.
16- Covıd-19’a karşı başlatılan aşılama uygulamasında sırası gelen her vatandaşın aşılanmasının teşvik edilmesi ve aşılanmanın öneminin sürekli vurgulanarak toplumun bazı kesimlerinde görülen aşı karşıtlığının kırılmaya çalışılması,
17- Aşılama ve kısıtlama tedbirlerinin yanı sıra virüsün genetik olarak aktif takibinin yapılarak varyant suşların toplum içinde dolaşımının izlenmesi,
18- Sosyal mesafenin 1,5 metreden 2 metreye çıkarılması, bununla birlikte halen uygulanmakta olan özellikle çok sayıda insanın giriş-çıkış yaptıkları ortamlarda ateş ölçülmesi, vücut ısısı 38ºC ve üzerinde olanların tespiti halinde acil bir şekilde sağlık teşkilatıyla irtibata geçilerek ilgililerin sağlık kurumlarına yönlendirmesi, HES kodu sorgulamasının mutlaka ve atlanmadan doğru şekilde yapılması gerekmektedir” ifadelerine yer verildi.
News
